აღნიშნულ ობიექტებს საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს დირექტორის, ნიკოლოზ ანთიძის 2019 წლის 12 აგვისტოს ბრძანების საფუძველზე, კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლის სტატუსი მიენიჭა: კუნტურის (კუნტუს) ეკლესიას XI-XVIსს; ქაჯიანხევის მცირე ეკლესიას; ფსიტის (ფსიტიანის, საფსტეს, თურდოს) ციხეს (V-XVIIIსს); ღვთისმშობლის ეკლესიას (VIII-IXსს).

„ნაქალაქარის“ სადაზვერვო არქეოლოგიური სამუშაოების დროს, გამოვლინდა ფსიტის ციხის ქვედა ციხე, რომლის გალავანის კედლებში ჩართულია სასახლე, ეკლესია და კოშკები. ციხე მსგავსებას ავლენს უჯარმის ციხესთან და მას მდებარეობის გამო, ხეობის ჩამკეტი ციხის ფუნქციაც უნდა ჰქონოდა. ამავე ტერიტორიაზე აღმოჩენილია გვიანი ბრინჯაო-ადრე რკინის ხანის სადგომები, გალავანი, დამუშავებული კაჟის ქვა, ადრე შუასაუკუნეების ხარო, განვითარებული შუასაუკუნეების კერამიკული ნაწარმი, რკინის ისრის და შუბის პირები და ა.შ. „ნაქალაქარის“ ტერიტორიაზე დაფიქსირებული ნაგებობების და არტეფაქტების პირველადი დათარიღება გვიჩვენებს, რომ ობიექტზე გვიან ბრინჯაოს ხანიდან დაწყებული განვითარებული შუასაუკუნეებით დასრულებული თითქმის უწყვეტი ცხოვრების კვალი ფიქსირდება, რაც საკმაოდ იშვიათ ფაქტს წარმოადგენს.

[R] თელავის მუნიციპალიტეტის მერია